در بهمن‌سال ۸۷، با ‏پیدا شدن جسد زنی میانسال در قزوین، داستان قتل‌های زنجیره‌ای که بعد‌ها مشخص شد، به دست یک زن ‏اتفاق می‌افتد، آغاز شد.

«مهین قدیری»، چهارماه بعد به دست پلیس افتاد. وقتی پنج زن و یک مرد را ‏کشته بود و از آن روز نامش را در تاریخ جنایی ایران ثبت کرد: نخستین قاتل سریالی زن در ایران. ‏

مهین قدیری در ۱۴ سالگی ازدواج کرده بود و زمان قتل‌ها ۳۲ ساله بود و دو فرزند داشت. وی بعد‌ها دلیل قتل‌‏هایش را فقر و نیاز مالی برای درمان یکی از دو فرزندش اعلام کرد. او با پرسه در اطراف ‏زیارتگاه‌های قزوین، زنان مسنی را که در دست و سر و گردن‌شان زیورآلات طلا داشتند شناسایی و به ‏بهانه رساندن‌شان به خانه، آن‌ها را سوار رنوی زردش می‌کرد و بعد آن‌ها را با آبمیوه مسموم و خفه‌شان ‏می‌کرد. مهین در زمان اعترافاتش، شخصیتی پیچیده و باهوش از خود نشان داد و همین او را برای ‏بررسی، خاص‌تر کرد.

مهین، آذر‌سال ۸۹ اعدام و پرونده‌اش برای همیشه بسته شد، اما حالا دوباره با ‏ساخته شدن فیلمی درباره زندگی و قتل‌های او، یک بار دیگر نامش بر سر زبان‌ها افتاده؛ فیلمی به نام ‏‏ «مهین» که محمدحسین حیدری آن را ساخته و از مرداد امسال در گروه هنر و تجربه به نمایش در آمده ‏است.

مهین قدیری قاتلی است که نه‌تن‌ها در ایران خاص، بلکه بین قاتلان سریالی هم خاص است؛ به این دلیل که قاتل سریالی مرد بیشتر داریم، دو این‌که قاتلان سریالی با انگیزه‌های مالی هم به نسبت کمترند و سه این‌که قاتل سریالی که قربانیانش هم زن باشند، کم داریم. معمولا قاتل سریالی، جنس مخالف یا کودکان را می‌کشد.

مهین خیلی واضح می‌گفت که انگیزه‌اش مالی بوده؛ به دلیل بیماری فرزند و شوهر معتاد و مادری که ولش کرده بود. این‌که بپذیریم صرفا انگیزه مالی می‌تواند یک شخص را تبدیل به قاتل سریالی کند، سخت است. خیلی از افراد انگیزه مالی دارند و مرتکب سرقت می‌شوند، ولی نمی‌توانند مرتکب قتل شوند.

این‌که شخصی به صورت سریالی افرادی را بکشد که مالی را به دست بیاورد، در توان هر شخصی نیست؛ این شخص باید وضع روانی متفاوتی با دیگران داشته باشد. این‌که عاملی مثل فقر می‌تواند در تبدیل یک شخص به یک قاتل سریالی نقش داشته باشد، کمرنگ است. این افراد از نظر روانی دچار اختلالات مختلفی مثل خودشیفتگی و… هستند که باعث قتل می‌شود. مهین حتی اسلحه تهیه کرده بود و داشت حرفه‌ای‌تر می‌شد در حالی که کسی که فقط انگیزه مالی برای قتل دارد، بعد از برآورده‌شدن نیازش، اصولا باید قتل‌ها را متوقف کند.

موضوعی که باعث می‌شود کسی قاتل زنجیره‌ای شود، سود اولیه است، وگرنه خیلی‌ها پول ندارند، ولی قاتل زنجیره‌ای نمی‌شوند؛ یکی گدایی می‌کند یا دزدی یا کار دیگری، ولی این‌که فرد قاتل زنجیره‌ای می‌شود، تحت تأثیر مسائل دیگر است. مهین با مادرش رابطه بدی داشته و از ۱۳ سالگی پدرش او را پسر خودش خطاب می‌کرده است.

پدر او داشته پیام می‌داده که تو می‌توانی خودت نباشی و وانمود کنی پسری. پیامی که این زن در این قتل‌ها می‌دهد، پیامی به مادرش است. می‌گوید من را ببین؛ ببین من چه کار می‌توانم بکنم. او به مادرش پیام می‌دهد که ببین من چقدر زن‌های همسن تو را کشته‌ام، چون از تو متنفرم.

موضوع مهم برای بررسی وضع قاتلان سریالی این است که هیچ وقت هیچ موجودی یک‌شبه تبدیل به غیر نمی‌شود؛ ماجرای مهین قدیری هم همین است؛ او یک خودشیفته ضد اجتماع است و من به‌عنوان روانکاو دوست داشتم که این فیلم دنباله‌ای هم داشت؛ درحال حاضر آیا می‌توانیم بگوییم کاش مهین زنده بود یا نه، دیگر خشم جامعه قابل کنترل نبود؟ جواب چندان روشن نیست.

نکته دیگر این است که ما نمی‌دانیم چقدر قاتل بالقوه هستیم. نمی‌دانیم آن کسی که می‌رود اسید می‌پاشد، چقدر قاتل است؟ مادری که مادری خوب نمی‌کند و یک شخصیت ضد اجتماع وارد جامعه می‌کند، چقدر قاتل است؟ ما نباید زندانی واژه‌ها شویم و باید به همه ابعاد توجه کنیم. واژه‌ها جا‌هایی فلجند و نمی‌توانند کمک کنند. برای بررسی این موضوع باید ملاک‌های تشخیصی اختلال شخصیت ضد اجتماع را بررسی کنیم. یکی از این ملاک‌ها، بی‌اعتنایی به حقوق دیگران و تجاوز به آن‌ها به صورت الگویی نافذ و فراگیر است که از ۱۵ سالگی شروع شده و علامتش لااقل سه تا از موارد زیر است:

•  فرد نتواند به هماهنگی با هنجار‌های اجتماعی به‌صورت ضابطه‌مند دست یابد و علامت آن انجام مکرر اعمالی باشد که به خاطر آن‌ها مستوجب دستگیری باشد.
• فریبکاری و حقه‌باز بودن که علامتش دروغ‌های مکرر، داشتن اسم‌های مستعار و کلاه سر دیگران گذاشتن برای رسیدن به شخصیت جدید است.
• تکانشی بودن و ناتوانی از برنامه‌ریزی و پروراندن نقشه‌ای در سر.
• پرخاشگر بودن و تحریک‌پذیری.
• بی‌اعتنایی توأم با بی‌پروایی نسبت به سلامت و امنیت خود و دیگران.
•  همواره از پذیرش مسئولیت سر باز زدن، به‌طوری که نتواند هیچ وقت تعهدات مالی داشته باشد و از عهده مسئولیت‌هایش برآید.
• به صدمه رساندن به دیگران بی‌اعتنا باشد.