اختلال وسواس در کودکان به صورت افکار، احساسات و ترس های نا خواسته بروز پیدا می کند که ممکن است با رفتارهای اجباری نیز همراه شود. این اختلال، کارکرد روزانه کودک را به شکل قابل ملاحظه ای مختل می کند و  می تواند مشکلات زیادی در روند رشدی او برجای بگذارد. بروز وسواس در کودکان باید جدی گرفته شود، زیرا نشان دهنده وجود اضطرابی پنهان در آن هاست.

از ان جایی که کودکان از ماهیت افکار وسواسی و رفتار های اجباری خود اطلاعی ندارند، همچنین در ابراز و بیان هیجانات خود با مشکل مواجه می شوند، وظیفه شماست تا از علایم وسواس در کودک خود آگاه باشید و آن ها را شناسایی کنید، تا مداخلات درمانی هر چه زودتر آغاز شود.

وسواس کودکان معمولا با بروز نشانه‌های موقعیتی آغاز می‌شود. والدین در این زمان گمان می‌کنند که فرزندشان بزرگ می‌شود و رفتار مشاهده شده در او از بین می‌رود. در مرحله‌ی بعد با گذشت ماه‌ها و سال‌ها والدین شاهد وخامت نشانه‌ها خواهند بود. کودکی که به وسواس دچار است، علائم وسواس را روزانه حداقل به‌مدت یک ساعت و اغلب بیشتر از این تجربه می‌کند.

دلایل وسواس کودکان

کودکان به دلیل ساختار مغزی‌شان دچار وسواس می‌شوند. محققان بر این باورند که کمبود یک انتقال‌دهنده‌ی شیمیایی در مغز به نام سروتونین می‌تواند از عوامل ایجاد وسواس در کودکان باشد.

در بروز وسواس عامل ژنتیکی هم دخیل است. اگر والدین کودکی دچار وسواس باشند، ۴ تا ۸ درصد احتمال دارد که این عارضه را به هر فرزندش انتقال دهد. وجود سایر اختلالات اضطرابی مثل هراس اجتماعی یا فوبیا در خانواده‌ی کودک می‌تواند از موارد افزایش خطر ابتلا به وسواس باشد.

درعین اینکه استرس نمی‌تواند وسواس را ایجاد کند، اما می‌تواند در تشدید علائم دخیل باشد.استرس و وسواس دوستان خوبی برای هم هستند. هرچه کودک استرس بیشتری را تجربه کند، چه استرس امتحانات مدرسه یا اتفاقات آسیب‌زای درون خانواده، راحت‌تر دست‌خوش وسواس می‌شود و مجبور خواهد بود که با وسواس‌های بیشتری مبارزه کند.

در موارد نادر، اختلال وسواسی اجباری می‌تواند به سرعت و با علائم شدید در کودک ظاهر شود که نام آن سندرم عصبی روانی کودکان با شروع حاد (PANS) است. این بیماری می‌تواند در اثر گلودرداسترپتوکوکی یا عفونت‌های دیگر مانند بیماری لایم (Lyme) و مونونوکلئوزیس (mononucleosis) به وجود بیاید.

درمان

درمان وسواس در خردسالان، نیاز به زمان دارد و برای موفقیت در اتمام فرآیند درمان، باید در تمام مدت از کودک خود حمایت کنید. پذیرش کودک و درک کردن موقعیت او باعث می شود که اضراب او کمتر شود. در جلسات مشاوره روانشناسی، با توجه به مصاحبه بالینی درمانگر می تواند مشکل کودک تان را تشخیص دهد و هر چه زودتر مداخلات درمانی آغاز شود، پیش از آنکه اختلال وسواس شدت پیدا کند.

درمان شناختی – رفتاری به کودکان مبتلا به وسواس کمک می کند علاوه بر ترک رفتارهای وسواسی خود، به تدریج با ترس های خود مواجه شوند. مشاوره وسواس و مشاوره کودک به شما و فرزندتان کمک می کند تا بهترین درمان اتخاذ شود.

برای درمان موارد خفیف تا متوسط بیماری اختلال وسواس جبری می‌توان از رفتار درمانی شناختی (CBT) بهره برد. در موارد شدیدتر وسواس ممکن است، نیاز به درمان‌های دارویی (مانند داروهای جلوگیری‌کننده از بازجذب سروتونین یا SSRIها) در کنار درمان شناختی‌-رفتاری وجود داشته باشد. اگر دلیل بروز وسواس عفونت استرپتوکوکی باشد، با مصرف آنتی بیوتیک درمان خواهد شد.

در جریان درمان شناختی-رفتاری تمام اعضای خانواده مشارکت داده می‌شوند. کودک، پدر و مادر و خواهر و برادرها می‌آموزند که اختلال وسواس جبری چیست و چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد. در این درمان به کودک یاد داده می‌شود که با ترس‌هایش رو‌به‌رو شود و با اضطرابی که همراه با آن تجربه می‌کند، فائق آید. در این درمان‌ها به کودک مهارت‌های کاربردی‌ای آموزش داده می‌شود که بتواند از آنها در تمام زندگی بهره ببرد.